ඇස නොපෙනුනත් මගේ
AI සමග මා කළ කතාබහක් 2025 සැප්තැම්බර් 20 (සංස්කරණය කර ඇත )
ඇත්තෙන්ම. ඇස් නොපෙනෙන දරුවකුගේ සිතින් ලෝකය බැලීම යනු ඇස් ඇති අපට එය පරිකල්පනය කිරීමට අපහසු, සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් අත්දැකීමකි. එය රූපවලින් නොව, හැඟීම්, ශබ්ද, ගන්ධයන්, ස්පර්ශයන් සහ රසයන් මගින් ගොඩනැගුණු ලෝකයකි. ඔහුගේ හෝ ඇයගේ සිතින් ලෝකය බලන්නේ මෙලෙසයි: 1. ශබ්දයේ සිතියමක් (Echolocation)** ලෝකය ගොඩනගා ගන්නේ ශබ්ද මගිනි. පාදවල ශබ්දය, හුස්මේ ශබ්දය, යාත්රා කරන අත්වල ශබ්දය පවා පිටතින් එන ශබ්ද මගින් පරිසරයේ සිතියමක් මනසේ ගොඩනගයි. කාමරයක් තුළ: පියවරවල් ප්රථිපල (echo) වෙනස් වීමෙන් කාමරය කොතරම් විශාලද, හිස්ද, ඇති දොරටුවක් තිබේද යන්න අවබෝධ කර ගනී. බාහිර ලෝකයේ: පාඩම් කරන විට පක්ෂින්ගේ නාද කිරීම, දුරින් ගලා යන නදියේ ගැඹුර, වීදියක ඇති මිනිසුන්ගේ කථාබහ සහ මෝටර් රථවල එන්ජින් ශබ්දය ඔහුගේ/ඇයගේ පිහිටීම සහ චලනය වීම ගැන තොරතුරු ලබා දේ.
2. ස්පර්ශයෙන් ලෝකය හඳුනා ගැනීම සෑම වස්තුවක්ම එහි අද්විතීය ස්පර්ශ හැඟීමක් ඇත. පොතක පිටු වල මසුන්කන් යුගලයේ සාමන්යයෙන් නොපෙනෙන ලකුණු, රෙදිවල නූල්වල රළු බව, ගසක පොත්තේ රළපිල්, සිසිල් බිත්තියක හෝ උණුසුම් අවන්හලක තාපය – මේ සියල්ලම වස්තුවක හැඩය, ප්රමාණය සහ ස්වභාවය ගැන කියන කතාවකි.
3. අන්ධ අයගේ භාෂාව අන්ධ අය ඉතා ප්රබල සිහිකිරීම් සහ හැඟීම් සමඟ සම්බන්ධ වේ. එක් එක් පුද්ගලයාට, එක් එක් ස්ථානයකට අද්විතීය ගන්ධයක් ඇත. * අම්මාගේ ඇඳුම්වල ඇති සබන් ගන්ධය. * වර්ෂාවෙන් පසු බිමින් නගින පාංශුවේ සිසිල් සුවඳ. * අවන්හලේ සිටින ආහාරයේ සුවඳ. * පුස්තකාලයේ පැරණි පොත්වල ඇති සුවඳ. 4. රසයෙන් සහ උෂ්ණත්වයෙන් ලෝකය අවබෝධ කර ගැනීම රසයන් ද ලෝකය ගැන කියන කතාවකි. රසවත් ආහාරයක්, ගසායන සුළගේ සිසිල් බව, හිරු එලියේ උණුසුම – මේ සියල්ලම ඔහුගේ/ඇයගේ අත්දැකීම් සමෘද්ධ කරයි.
ඔහු/ඇයට "රතු" හෝ "නිල්" යන සංකල්පය නොමැත. නමුත් ඒවාට සමාන ශක්තිමත් හැඟීම් සහ සංකල්ප ඇත. උදාහරණයක් ලෙස:රතු යනු: උණුසුම් හිරු එලියේ උණුසුම, හෝ තද රසයක් ඇති ආහාරයක්, හෝ තීව්ර හා සිත්ගන්නාසුලු ශබ්දයක්. නිල් යනු: වර්ෂාවේ සිසිල් බිංදුවක ස්පර්ශය, හෝ සාමපූර්ණ සන්සුන් භාවය, හෝ ගැඹුරු නදියක ශබ්දය.
ඇස් නොපෙනෙන දරුවාගේ මනෝචක්ෂුව (මනසේ ඇස) ඉතා ප්රබලයි කියවනු ලබන කතාන්දර, විස්තර කරනු ලබන දර්ශන, සහ සිහින ඔස්සේ, ඔහු/ඇය මනසේ දර්ශන සාදයි. මෙම දර්ශන රූපවාහිනියේ දකින දේට වඩා විස්තර සහගත සහ අද්විතීය විය හැකිය.
මිනිසුන් හඳුනා ගන්නේ ඔවුන්ගේ හඬ, පියවරේ ශබ්දය, ඇති සුවඳ, සහ අත් මුදුනේ ස්පර්ශයෙනි. කෙනෙකුගේ මනෝභාවය අවබෝධ කර ගන්නේ ඔවුන්ගේ හඬේ ස්වරය, හුස්ම ගැනීමේ වේගය සහ අත් ස්පර්ශයේ ශක්තිය මගිනි. සිනහවක් හඳුනා ගන්නේ එය හඬෙන් හෝ අත් මුදුනේ ස්පර්ශයෙන් හෝ ය. සාරාංශයක් ලෙස, ඇස් නොපෙනෙන දරුවකුගේ ලෝකය යනු අපගේ ලෝකයට වඩා අඩු නොව, වෙනස් ලෝකයකි. එය අධික ලෙස සංවේදී, සවිස්තරාත්මක සහ ගැඹුරු ලෝකයක් වන අතර එය ගොඩනගා ඇත්තේ ඇස් ඇති අප බොහෝ විට නොසලකා හරින සුළු සංවේදනාත්මක තොරතුරු වලින් ය. එය ශබ්ද, සුවඳ සහ ස්පර්ශයන්ගේ සමෘද්ධ සහ සංකීර්ණ රටාවකින් සාදාගත් ලෝකයකි.
ඇත්තෙන්ම. ඇස් නොපෙනෙන දරුවකුට ලෝකය තේරුම් ගන්නා ආකාරයම භාවිතා කරමින්, ඔහු හෝ ඇය "හොඳ" මිනිසුන්ගෙන් "කෙටි" හෝ "අන්තරායකර" මිනිසුන් වෙන්කර හඳුනා ගනී. එය රූපයෙන් නොව, ඉතා සියුම් සංවේදනාත්මක සංඥා සහ හැඟීම් මගින් සිදු වේ.
1. හඬෙහි සුළු වෙනස්කම් (Vocal Nuances) ස්වරයේ තදබාවය (Tone): හොඳටම හඬ නැගී කතා කිරීම, තරහයි, බියයි, හෝ අස්වාභාවික ලෙස මෘදු සහ මිහිරි වීම (කපටි බව) ඔහු/ඇයට හඳුනාගත හැකිය. , ස්වාභාවික හඬකට වඩා මෙය වෙනස් බව ඔවුන්ගේ සවිමත් ශ්රවණ මගින් අල්ලා ගනී. වාක්ය ව්යුහය: වචන අනාවරණය කිරීමට ඉක්මන් වීම, ප්රශ්න අසන විට චෝදනාත්මක ලෙස පිළිතුරු අපේක්ෂා කිරීම, හෝ අනවශ්ය ලෙස ඔහු/ඇයගේ පෞද්ගලික අවකාශයට ඇතුල් වීම.
2. ස්පර්ශයේ භාෂාව (The Language of Touch) අත් ස්පර්ශයේ ස්වභාවය: ස්පර්ශය රළු, අධික ලෙස ශක්තිමත්, අනවශ්ය ලෙස දිගු වීම, හෝ අසහජ ලෙස සිසිල් වීම. සාමාන්ය, සුහද ස්පර්ශයකට වඩා මෙය වෙනස් බව ඔහු/ඇයට වහාම වටහා ගත හැකිය. ශරීර භාෂාව (ඔහු/ඇයට ස්පර්ශ වශයෙන් හඳුනාගත හැකි):යම්කිසි අයෙකු සමීප වී ඇති විට, ඔවුන්ගේ ශරීරයේ උෂ්ණත්වය, ස්ථානගත වීම සහ චලනය ඔහු/ඇයගේ පෞද්ගලික අවකාශය උල්ලංඝනය කරන බවක් හැඟවිය හැකිය. උදා: අනවශ්ය ලෙස ඉතා ආසන්නයේ නැගී සිටීම.
දහඩියේ හෝ ශරීරයේ ගන්ධය: බිය හෝ කෝපය නිසා ඇතිවන දහඩියට විශේෂිත ගන්ධයක් ඇත. සාමාන්ය තත්වයන් යටතේ ඇතිවන දහඩියට වඩා එය වෙනස් බව ඔහු/ඇය හඳුනාගත හැකිය. තියුණු සුවඳ: මත්ද්රව්ය, සිගරට්, හෝ තියුණු පර්ෆියුම් වල ගන්ධය යම් අවදානම් සංඥාවක් ලෙස ඔහු/ඇයට වටහා ගත හැකිය (මන්ද එම ගන්ධයන් බොහෝ විට අවාසනාවන්ත අත්දැකීම් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බව ඔහු/ඇයට ඉගෙනගෙන ඇත).
4. ශබ්ද සහ චලනයන්ගේ සමස්ත රටා (Overall Pattern of Behavior) අස්වාභාවික නිශ්ශබ්දතාවය හෝ ශබ්ද: යම් කෙනෙකු ඉතා නිශ්ශබ්දව, පාද ඇඟිලි මත ඇවිදිමින් ළඟට එනවා වැනි හැසිරීම් අනතුරු සංඥාවක් ලෙස ගනී. කථාවේ අස්ථිරතාවය: යම් කෙනෙකු බොරු කියන විට හෝ යමක් ගැන සැක කරන විට ඇතිවන කථාවේ ඇති විය හැකි කම්පනය හෝ වචන මැහීම්.
5. හැඟීම්වල ශක්තිය (The Energy They Emit)** ඇස් නොපෙනෙන අයර්ෂ්ට හැඟීම් පිළිබඳව ඉතා සංවේදී වේ. ඔවුන්ට යම් පුද්ගලයකු අසල සිටින විට ඇතිවන "විබ්බය" හෝ "අසහනය" හෝ "බිය" හැඟීම හොඳින් වටහාගත හැකිය. මෙය අතිශයින් සුබුරුම් යථාර්ථයක් වන අතර, ඔවුන් එය "එම පුද්ගලයාගේ ශක්තිය හෝ ස්වභාවය හරි නැත" ලෙස විස්තර කරයි.
ඇස් නොපෙනෙන දරුවාට "දුෂ්ටයා"ගේ රූපයක් නොමැත. ඔහු/ඇයට ඇත්තේ "අන්තරායකර පුද්ගලයා"ගේ සංවේදනාත්මක පැකේජයක් (Sensory Profile) මත පදනම් වූ සිතියමක් පමණි. මෙම පැකේජය තුළ අස්වාභාවික හඬ, අසහජ ස්පර්ශය, අප්රසන්න ගන්ධය, සහ අසුභ හැඟීම් ඇතුළත් වේ.
ඔවුන් බොහෝ විට ඇස් ඇති අපට වඩා වේගයෙන් සහ නිරවද්යව මනුෂ්ය ස්වභාවයේ මෙම සුළු සංඥා හඳුනා ගනී, මන්ද ඔවුන්ගේ ජීවිතය රඳා පවතින්නේ අනෙකුන් ගැන නිර්මාණය කර ගන්නා මෙම සංවේදනාත්මක සිතියම් මත බැවිනි. එය ඔවුන්ගේ ආත්ම රක්ෂණ උපකරණයයි. ඇත්තෙන්ම. ඇගිලි තුඩුවලින් ස්පර්ශ කිරීමේදී (විශේෂයෙන්ම බ්රේල් කියවන විට හෝ සමීපව යමක් ගවේෂණය කරන විට) මොලයට යන පණිවිඩ අතිශය ශක්තිමත්, සංකීර්ණ සහ වේගවත්** වේ. එය සරල ස්පර්ශ හැඟීමකට වඩා ගැඹුරු බවක් ගනී.
1. ස්පර්ශයේ "මහා මාර්ගය" (The Neurological Highway) ඇගිල්ලේ ඇති ස්නායු අග්ර (nerve endings) ඉතා සංවේදී වේ. එක් එක් සුළු ස්පර්ශයක් ද ස්නායු ප්රಚೋදන (electrical impulses) බවට පත් කර මොලයට යවයි.
මාර්ගය: ඇගිල්ල -> අත් ස්නායු -> මොලයේ සොමටොසෙන්සරි කෝටෙක්ස් (somatosensory cortex) නම් විශේෂිත ප්රදේශයට. වේගය: මෙම සංඥා මොලයට යන්නේ තත්පරයට මීටර හැටියට 80-120 ක් (මීටර්/තත්පර) පමණ වේගයෙන්. එනම්, අතිශය වේගයෙන්.
2. මොලයේ "සිතියම්ගත කිරීම" (Cortical Mapping) මොලයේ සොමටොසෙන්සරි කෝටෙක්ස් හි ශරීරයේ සෑම කොටසක්ම නිරූපණය කරන "හෝමුන්කුලස්" (homunculus) නම් සිතියමක් ඇත. මෙම සිතියමේ, ඇගිලි, තොල් සහ නිකට වැනි සියුම් ක්රියාකාරිත්වය සඳහා යොදාගන්නා අවයවවලට විශාලතම ප්රදේශයක් වෙන්කර ඇත.
මෙයින් අදහස් කරන්නේ ඇගිල්ලක ස්පර්ශයක් මොලයේ විශාල හා ක්රියාකාරී ප්රදේශයක් ක්රියාවට නංවන බවයි. එම ප්රදේශය එම ස්පර්ශය විශ්ලේෂණය කිරීම, එහි හැඩය, පෙළ, උෂ්ණත්වය සහ හැඟීම හඳුනා ගැනීමට කටයුතු කරයි.
1. සංවේදනයේ තීව්රතාවය (Intensity): බ්රේල් ලක්ෂ්යයක් වැනි තියුණු, සුස්පෝෂිත ස්පර්ශයක් සරල සමතල් පෘෂ්ඨයක ස්පර්ශයකට වඩා වැඩි ස්නායු ප්රචාරණයක් ඇති කරයි. 2. සාන්ද්රණය (Concentration): ඇස් නොපෙනෙන පුද්ගලයකු බ්රේල් කියවන විට, ඔහු/ඇයගේ සමස්ත අවධානය ඇගිලි තුඩුවලට කේන්ද්රගතවේ. මෙම අතිශය සාන්ද්රිත අවධානය මොලයට යන පණිවිඩයේ "පරිමාව" (volume) වැඩි කරයි. මොලය එයට වැඩි ප්රමුඛතාවයක් දී, වෙනත් සංවේදන (ශබ්ද, ආලෝකය) කෙරෙහි ඇති අවධානය අඩු කරයි. සංකල්පනීය උපමාවක් (An Analogy)
සිතන්න, ඔබේ මොලය යනු විශාල, අඳුරු කාමරයක් ලෙස. සාමාන්ය ස්පර්ශයක් යනු එම කාමරයට එන සුළු ඇල්ෆා කිරණ (alpha particle) එකක් වැනිය. නමුත් ඇගිලි තුඩුවල සාන්ද්රිත ස්පර්ශය යනු, එම අඳුරු කාමරය මැදින් ගමන් කරන බලයෙන් පිරුණු, දීප්තිමත් ලේසර් කදම්භයක් (powerful laser beam) වැනිය. එය නිශ්චිතවම, වේගයෙන් සහ පැහැදිලිව ඉලක්කයට පහර දෙයි. එය මොලයේ අදාල ප්රදේශය සම්පූර්ණයෙන්ම "ප්රකාශයට" පත් කරයි.
එබැවින්, ඇගිලි තුඩුවලින් ස්පර්ශ කරන විට මොලයට යන පණිවිඩය ශාරීරිකව ශක්තිමත් (විශාල ස්නායු කොටස් ක්රියාකාරී වීම), වේගවත් (මීටර්/තත්පර 100ක් පමණ වේගයෙන්) සහ මානසිකව තීව්ර (සමස්ත අවධානය එක අවයවයකට කේන්ද්රගත වීම) වේ. මෙම ශක්තිමත් සංවේදනාත්මක ප්රවාහය හරහා ඇස් නොපෙනෙන පුද්ගලයාට අකුරු, හැඩ, සහ අවට පරිසරය පිළිබඳව අතිශයින් සවිස්තරාත්මක හා නිරවද්ය මානසික ඡායාරූපයක් (mental image) ගොඩනගා ගත හැකිය. එය ඔවුන්ගේ දර්ශනය වේ.
ඇස් නොපෙනෙන දරුවකු උපත ලබන්නේ කිසිවකුගේ වරදකින් නොවේ. මෙය ඉතා වැදගත් සහ සංවේදනීය ලෙස අවබෝධ කර ගත යුතු කරුණකි. උපතේදී හෝ ජීවිතයේ මුල් අවදියේදී දර්ශනය නැති වීමට හේතුව වන පරිදි, මෙය සිදු විය හැක්කේ බොහෝ විවිධ හේතු නිසා වන අතර ඒවායින් බොහොමයක් ඕනෑම දෙමාපියකුගේ පාලනයෙන් ඔබ්බට සිදු වන ස්වභාවික හෝ වෛද්ය තත්වයන් වේ:
"කාගේ වරදක්ද?" යන ප්රශ්නයම වැරදිය. මෙම සිදුවීම් බොහෝ විට අනපේක්ෂිත, නියත සහ කිසිවකුගේ පාලනය යටතේ නොවන ස්වභාවික හෝ වෛද්ය කරුණු නිසා සිදු වේ. දරුවාගේ දර්ශනය නැති වීම සම්බන්ධයෙන් දෙමාපියන් බොහෝ විට දුක්ගොතුන්, බිය සහ දොස් දීම්වලට මුහුණ දෙන අතර, මෙම හැඟීම් තවත් තීව්ර වන්නේ සමාජයේ වැරදි අදහස් (කර්මය, පෙර ජන්මයේ වරදක් ඇති බවට විශ්වාස) නිසාය. එබැවින්, මෙය **කිසිවකුගේ වරදක් නොවේ**. වඩාත්ම වැදගත් කාරණය වන්නේ දරුවාට ලබා දිය හැකි ප්රේමය, සහාය සහ හැකියාවන් වර්ධනය කිරීමට උපකාරී වන පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීමයි. ඇස් නොපෙනෙන දරුවන් ඔවුන්ගේ අනන්යතාවයෙන් යුක්තව, සාර්ථක ජීවිතයක් ගත කිරීමට හැකියාව ඇති බව අවබෝධ කර ගැනීම ඉතාමත්ම අවශ්ය වේ. එසේ නොවේ. *පියාගේ හෝ මවගේ යම් "නරක පුරුදු" (උදා: දුම්පානය, මත්ද්රව්ය සේවනය, ඇල්කොහොල් පාවිච්චි කිරීම) නිසාවෙන් නිශ්චිතවම දරුවකු අන්ධව උපත ලබනවා යැයි සරලව කිව නොහැක.
කෙසේ වෙතත්, ගර්භණී කාලය තුළ මවගේ සෞඛ්ය සම්බන්ධ යම් ක්රියාකාරකම් දරුවාගේ දර්ශනයට හානි පැමිණවීමේ අවදානමක් ඉහළ නංවා දමනවා යනුවෙන් විද්යාත්මකව සනාථ වී ඇත. මෙම අවදානම බොහෝ විට සංකීර්ණ වන අතර එක් හේතුවක් මත පමණක් රඳා නොපවතී. පහත දැක්වෙන්නේ එක් එක් "පුරුදු" සහ ඒවායේ සම්බන්ධතාවය පිළිබඳ විස්තරයකි: 1. දුම්පානය (Smoking) ගර්භණී මවක් දුම්පානය කිරීම හෝ දුම්පානය වන ස්ථානයකට නිරාවරණය වීම (secondhand smoke): අවදානම: ගර්භාෂයට රුධිර ප්රවාහය අඩු කිරීම, දරුවාගේ වර්ධනයට අවශ්ය ඔක්සිජන් සහ පෝෂණය අඩු වීම. හැකි ප්රතිඵල: කාලයට පෙර උපත (premature birth), උපතේදී අඩු බර (low birth weight). මෙම කාලයට පෙර උපත හා අඩු බර යනු Retinopathy of Prematurity (ROP) නම් රෝගයට ප්රධාන අවදානම් සාධක වේ. ROP රෝගය දර්ශනය නැති වීමේ ප්රධාන හේතුවකි. 2. මත්ද්රව්ය සේවනය (Drug Abuse)
ගර්භණී කාලය තුළ නීතිවිරෝධී මත්ද්රව්ය (කොකේන්, හෙරොයින්, methamphetamine, ආදිය) පාවිච්චි කිරීම: අවදානම: මෙම ද්රව්ය පිළිකාකාරක, ජානමය විකෘතිකරණය (mutagenic) හෝ භ්රූණ විෂ වේ (teratogenic) ලෙස ක්රියා කළ හැකිය. ඒවා භ්රූණයේ සාමාන්ය වර්ධනයට සහ මොලය, ස්නායු පද්ධතිය සහ ඇස් වැනි අවයව වර්ධනයට බරපතල බාධා වේ. හැකි ප්රතිඵල:භ්රූණ දෝෂ (fetal defects), මොලයේ විකෘතිකරණය, දර්ශන සම්බන්ධ ගැටලු සහ උපතේදී අඩු බර.
අවදානම: Fetal Alcohol Spectrum Disorders (FASD) නම් තත්වයට හේතු වේ. FASD යනු භ්රූණයට මත්පැන් නිසා සිදු වන ශාරීරික, හැසිරීම් සහ අධ්යාපනික ගැටලු සමූහයකි. හැකි ප්රතිඵල:FASD හි ලක්ෂණවලට ඇස් වල විකෘතිකරණය (ocular defects), දර්ශන ක්රියාකාරීත්වයේ අඩුපාඩුව (visual impairments), සහ මොලයේ හානි නිසා දර්ශන සැකසීමේ ගැටලු (visual processing issues) ඇතුළත් වේ.
මෙම "නරක පුරුදු" සෑම විටම අන්ධභාවයට හේතු වේ යැයි කිව නොහැක. ඒවා අවදානමක් (risk factor) ඉහළ නංවන බව පමණි. අන්ධභාවයට හේතු වන බොහෝ දේ (ජානමය තත්ත්ව, ස්වාභාවික දෝෂ) මෙම පුරුදු වලින් සම්පූර්ණයෙන්ම ස්වාධීන වේ. එබැවින්, "පියාගේ නරක පුරුදු නිසා" යනුවෙන් සරල හා සෘජු හේතු ඵලය (direct causation) ලෙස නිගමනය කිරීම ඉතා භයානක සහ වැරදි දර්ශනයක් ඇති කරයි. එය දෝෂාරෝපණය කිරීම් (blame) සහ අනවශ්ය හැඟීම් ඇති කරයි.
පියාගේ හෝ මවගේ ගර්භණී කාලයේ ඇතැම් පුරුදු දරුවාගේ සමස්ත සෞඛ්යයට හානිදායක වන අතර, දර්ශනයට හානි වීමේ අවදානමක් ඉහළ නංවයි. කෙසේ වෙතත්, ඇස් නොපෙනෙන දරුවකුගේ උපත කිසිදු එක් හේතුවක් හෝ එක් පුද්ගලයකුගේ "වරදක්" හේතුවෙන් සිදු වන බවට සරලව පැවසීමට නොහැකිය. එය සාමාන්යයෙන් ජාන, පරිසරය සහ සිදුවීම්වල සංකීර්ණ එකතුවක ප්රතිඵලයකි.
A.. A.. Kumara, email: email:goalseekerswdcsrilanka@gmail.com
වැරදි අඩුපාඩු ඇතොත් නිවැරිදි කරන්න
0 Comments